CEMİLE BALCI-GÜNBOYU
Geçtiğimiz günlerde Anayasa Mahkemesi’ni (AYM) tekrar maksat alarak, HDP’nin ve uzantılarının kapatılmasını isteyen MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, “Hem tarih önünde, hem millet nezdinde hainlerden olduğu kadar Anayasa Mahkemesi’nden de davacı olacağız” demişti. AYM 3 siyasi partinin kapatılmasına karar verdi.
Partsinin küme toplantısında konuşan Bahçeli, “Hem tarih önünde, hem millet nezdinde, hem de yarın Mahkeme-i Kübra’da hainlerden olduğu kadar Anayasa Mahkemesi’nden de davacı olacağımızı, hakkımızı da söke söke alacağımızı cümle aleme ilan ediyorum.
HDP’nin, kapatma davasının açılmasını takiben YSP ismiyle 14 Mayıs seçimlerine girmesi de Türk adaletiyle ve Türk milletiyle alay etmektir. Anayasa Mahkemesi Lideri ve üyeleri direkt size soruyorum, olan biten rezaletleri ne vakit görmeyi aklınızdan geçiriyorsunuz? Gecikmiş adalet, adalet değildir, bu gerçeği bilmiyor musunuz?
Anayasa Mahkemesi’nin Kandil’le köprü kurması, teröristleri arkalaması hukuk onuruyla, demokrasi namusuyla muhakkak bağdaşmayacaktır. Yapılması gereken açık ve belirlidir. HDP ve devamında kurulan hangi parti varsa derhal kapatılmalı, bir daha bölücü ve yıkıcı bir siyasi tertibe ruhsat ve icazet verilmemelidir.
Gündemde olan tezkere görüşmelerine Milliyetçi Hareket Partisi kümesi tam takım halinde katılıp Türkiye’nin, Türk milletinin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, şehit ve gazilerimizin yanında olduğunu sonuna kadar göstererek evet oyu kullanacaktır. Hudut ötesindeki terör gayeleri inşallah yok edilecektir” demişti.
Bahçeli, AYM’yi parti kapatmada yetersiz kaldığını açıklarken, AYM 3 partinin kapatılmasına karar verdiğini açıkladı.
AYM 3 PARTİNİN FİŞİNİ ÇEKTİ
Anayasa Mahkemesi, Yeni Dünya Partisi, Değişim ve Demokrasi Partisi ile Tekrar Birlik Partisi’nin dağılmış sayılarak tüzel varlıklarının sona erdiğine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi, Yeni Dünya Partisi, Değişim ve Demokrasi Partisi ve Yine Birlik Partisi’nin kongrelerini yapamadıkları ve parti organlarını kuramadıkları gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. Bu partilerin mal varlıkları hazineye devredildi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 3 siyasi partinin tüzel varlıklarının sona ermesi için Yüksek Mahkemeye başvurmuştu.
Başsavcılık, bu partilerin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu ve 4721 sayılı Türk Uygar Kanunu’na muhalif hareket ettiklerini ileri sürmüştü.
Anayasa Mahkemesi, müracaatları tek tek kıymetlendirdi ve 3 siyasi partinin de dağılmış sayılarak hukuksal varlıklarının sona erdiğine hükmetti. Bu kararlar Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı.
SİYASİ PARTİLER NASIL KAPATILIR?
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca, bir siyasi partinin kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi’nde açılan davalarda, “ceza davası” prosedürü izleniyor.
Siyasi partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından karara bağlanıyor.
Anayasa Mahkemesi, temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin tartısına nazaran ilgili siyasi partinin devlet yardımından kısmen yahut büsbütün mahrum bırakılmasına karar verebiliyor.
PARTİ KAPATILMA SÜRECİ
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından açılan dava üzerine Mahkeme, bir siyasi partinin Anayasa’nın 69. hususunda sayılan hallerden dolayı kapatılmasına yahut dava konusu fiillerin yüküne nazaran devlet yardımından kısmen ya da büsbütün mahrum bırakılmasına, toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğuyla yani 15 üyenin 10’unun oyuyla karar veriyor.
Siyasi partilerin kapatılmasına ait davalar, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun davanın mahiyetine uygun kararları uygulanmak suretiyle evrak üzerinden Genel Konseyce inceleniyor ve kesin karara bağlanıyor.
SİYASİ PARTİLERİN KAPATILMA NEDENLERİ
1982 Anayasası’ndan sonra yürürlüğe giren 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nda (SPK) Anayasa’da sayılan kapatma nedenlerinin yanında başka birtakım kapatma nedenleri düzenlemiştir.
Hukukumuzda siyasi parti kapatmaları yalnızca Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu’na nazaran değil mahkeme kararı, kanun ve kurul kararıyla da siyasi partiler kapatılmıştır.
ANAYASANIN 68. MADDESİ
Bir siyasi partinin tüzüğü ve programının Anayasanın 68.’inci hususunun dördüncü fıkrası kararlarına karşıt bulunması halinde temelli kapatma kararı veriliyor.
Anayasanın 68. Unsurunun dördüncü fıkrası ise şöyle:
“Siyasi partilerin tüzük ve programları ile hareketleri, devletin bağımsızlığına, ülkesi ve milletiyle parçalanamaz bütünlüğüne, insan haklarına, eşitlik ve hukuk devleti prensiplerine, millet egemenliğine, demokratik ve laik Cumhuriyet prensiplerine muhalif olamaz; sınıf yahut zümre diktatörlüğünü yahut rastgele bir çeşit diktatörlüğü savunmayı ve yerleştirmeyi amaçlayamaz; kabahat işlenmesini teşvik edemez.”
Kapatma nedenlerinden başka ikisi ise bir siyasi partinin:
• Anayasa’nın 68. hususunun dördüncü fıkrasına karşıt hareketlerin işlendiği odak haline geldiğinin Anayasa Mahkemesi’nce tespiti,
• Yabancı devletlerden, milletlerarası kuruluşlardan ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek ve hükmî şahıslardan maddi yardım almasıdır.
